Voor economische groei is ruimte nodig, maar dat kan op andere plekken dan in het gebied tussen Arnhem en Nijmegen, betoogt Erwin van der Krabben.
De Stadsregio Arnhem-Nijmegen heeft onlangs een Koersnota Verstedelijking 2010-2040 opgesteld. Waar moeten nieuwe woningen gebouwd worden, waar zijn bedrijventerreinen nodig en waar moet er geïnvesteerd worden in openbaar vervoer en infrastructuur? De optie die voorligt is om het middengebied tussen Arnhem en Nijmegen verder ‘vol te bouwen’.
Alles bij elkaar komen er in de periode 2010 - 2040 nog zo’n 50.000 woningen bij. Het overgrote deel daarvan komt in het middengebied terecht, zo voorziet de Stadsregio. Behalve ruimte voor wonen is er ook ruimte voor economische groei nodig. De koersnota stelt dat die ruimte vooral gevonden moet worden in de centrale ruimtelijk-economische ontwikkelingsas in de regio, tussen Zevenaar, Arnhem, Nijmegen en Wijchen. Dat zou kunnen betekenen dat het middengebied tussen Arnhem en Nijmegen nog verder wordt volgebouwd met bedrijventerreinen, kantoorlocaties en winkelvoorzieningen. Is dat verstandig? Ik denk het niet.
Het is waar, je hebt nu eenmaal ruimte nodig voor economische groei, maar ik denk dat dat op andere plekken kan, dan in de Koersnota staat beschreven.
Als planoloog praat ik wel eens met buitenlandse collega’s over de wijze waarop elk land om gaat met verstedelijking. Ons gezamenlijke streven, als planologen, is om de open ruimte zoveel mogelijk te beschermen en in of dichtbij bestaand stedelijk gebied te bouwen. In de rest van de wereld staat ons land onder mijn collega’s bekend als het land waar we daar misschien wel het beste in geslaagd zijn. Ik word nog net niet toegejuicht op buitenlandse congressen, maar men denkt van ons te kunnen leren.
Als u deze zomer richting Frankrijk rijdt moet u maar eens opletten, zodra u in België bent. U treft daar een ander stedelijk landschap aan. Daar houdt de verstedelijking nooit op en bouwt men altijd maar door.
Ik probeer mijn buitenlandse collega’s wel uit hun droom over Nederland te halen. Op woningbouwgebied zijn we er inderdaad in geslaagd redelijk compact te bouwen, dichtbij de steden. De Vinex-locaties zijn daar een voorbeeld van. Maar het beleid van gemeenten voor de ontwikkeling van bedrijventerreinen heeft daar decennia lang haaks op gestaan. Het is haast schandelijk om te zien hoe we aan de randen van de steden en in de verre omtrek de ruimte veel te gemakkelijk hebben ‘weggegeven’ voor de ontwikkeling van nieuwe bedrijventerreinen.
Het is verstandig om nu al na te denken over de verdere ruimtelijke ontwikkeling van de Stadsregio tot 2040. Het is nu dan ook het moment om te voorkomen dat de ontwikkelingsas Zevenaar-Arnhem-Nijmegen in de toekomst één aaneengesloten economische zone wordt.
Als straks de doortrekking van de A15 een feit is, dan kan ik u verzekeren dat het knooppunt Ressen en het nieuwe knooppunt waar de A15 aantakt op de A12 zeer interessante ontwikkellocaties worden. Niet alleen logistieke bedrijven zullen het een aantrekkelijke vestigingsplaats vinden, maar projectontwikkelaars zullen er ook graag kantoren bouwen of nieuwe winkellocaties.
Ik denk dat we - meer nog dan de Koersnota voorstelt - moeten kiezen voor de moeilijke weg. Knap bestaande bedrijventerreinen op en zorg dat je daar meer bedrijvigheid kunt opvangen en zoek naar ruimte in de stadscentra van Arnhem en Nijmegen voor kantoren en winkels.
En er is nog een andere optie. De Koersnota gaat uit van gescheiden woongebieden en werkgebieden. Zo hebben we de laatste vijftig jaar in Nederland gebouwd, vanwege de overlast van die bedrijven. Maar veel van die bedrijven hebben nu een hele andere bedrijfsvoering en veroorzaken geen overlast meer. Dat betekent dat we weer terugkunnen naar gemengde woon-werkgebieden. En juist daar kunnen we nog veel ruimtewinst boeken: er zijn dan minder bedrijventerreinen nodig en we krijgen veel levendiger nieuwe woonwijken.
Het Groene Hart in de Randstad is ook zo’n internationaal vermaard voorbeeld waar ik mee ‘scoor’ bij mijn buitenlandse collega’s. Het zou mooi zijn als de Stadsregio in 2040 ook internationaal beroemd is om haar ‘groene hart’.
Erwin van der Krabben is Universitair Hoofddocent Planologie aan de Radboud Universiteit Nijmegen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten